[Plac Teatralny] Debata o zagospodarowaniu

Debata przed konkursem

Kilka miesięcy temu powołano specjalny zespół, który ma opracować wytyczne konkursu na zagospodarowanie placu Teatralnego. Nie będzie to pierwszy tego typu konkurs. Ostatni zorganizowano w 2001 roku i… nie przyznano I nagrody. Dotyczył on nie tylko placu Teatralnego, ale również terenów wokół Opery oraz terenu obecnie budowanego Nowego Portu. Żadna z prac projektowych nie spełniła wymagań jury. Wśród pomysłów była między innymi budowa w tym miejscu centrum handlowego.

24 kwietnia w debacie mogli wziąć udział wszyscy, którzy potwierdzili wcześniej swoje uczestnictwo. W pierwszej części swoje prezentacje pokazali: dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej, dyrektor Stowarzyszenia Architektów Polskich oddział Bydgoszcz, Stowarzyszenie Modrzew, Bydgoski Ruch Miejski, Stowarzyszenie G10 oraz były senator Jan Rulewski. W kolejnej części głos mogli zabrać wszyscy chętni obecni na sali. O ile pierwsza część przebiegała spokojnie to już w drugiej bywały sytuacje, w których dochodziło do spięć i czasami nawet prób przekrzyczenia i ośmieszenia osoby wypowiadającej się.

Dyrektor MPU przedstawiła zarys historyczny terenu. Pokazała w którym miejscu stał Teatr, jakie pomniki przyrody znajdują się w tym miejscu (zespół czterech cisów oraz dwa platany) oraz pokazała ile z tego terenu jest uznawane za zalewowe. Dyrektor SARP przypomniała projekty konkursu rozstrzygniętego w 2001 roku. Kilkukrotnie też informowała, że nowy konkurs nie powinien się skupiać na wizji architekta na to miejsce (konkurs ideowy/studialny), a na konkretnym zagospodarowaniu terenu według wytycznych wcześniej wypracowanych (konkurs realizacyjny) z którego będzie można płynnie przejść do etapu projektowania. Ma to zwiększyć zainteresowanie architektów. Przedstawicielka Stowarzyszenia Modrzew apelowała o zwiększenie nasadzeń, bo w ostatnich latach z okolicy tylko znikają drzewa, zaplanowanie ogrodów sensorycznych, ściany zieleni oraz zaplanowanie ciekawego budynku gastronomicznego w miejscu gdzie latem rozstawia się ogródek piwny.

Przedstawiciel Bydgoskiego Ruchu Miejskiego skupił się bardziej na zadaniu kilku kolejnych pytań w debacie. Wśród pytań było: gdzie odbywają się lub będą się odbywać podróże pieszych i rowerzystów? Czy warto uwzględnić uwarunkowania ulicy Focha – lokalizację przystanków oraz wjazd i wyjazd z ulicy Mostowej? Czy udział zieleni w powinien się zwiększyć? Jak równoważyć potrzebę zieleni reprezentacyjnej, której w centrum miasta powinno być dużo? W jakim stopniu zachować istniejącą zieleń? Co z ulicą Stary Port do ulicy Pocztowej? Czy budować nowe obiekty? Czy można przeznaczyć część terenów pod zabudowę i jednocześnie zwiększyć udział zieleni? Czy powinny na placu zostać usytuowane jakieś rzeźby, pomniki, a może powinna wrócić rzeźba Łuczniczki? Czy postawić tutaj jakieś fontanny?

Przedstawiciel Stowarzyszenia Bydgoszcz G10 zaproponował plac z bulwarami schodzącymi do Brdy, a nie jak teraz kończącymi się metr nad wodą. Wskazał jako przykład warszawskie bulwary czym obalił argument o przepisach. Argument ten często wykorzystują władze Bydgoszczy w momencie krytyki budowy wysokich bulwarów z barierkami. Pokazał też, że można zagospodarować nasyp pod jezdnią ulicy Stary Port (na odcinku od Mostowej w kierunku Pocztowej) poprzez budowę w nich lokali usługowych oraz pokazał, że nawet budując coś w miejscu wyburzonego teatru nie trzeba rezygnować z pomysłu zwiększenia powierzchni terenów zielonych. Dodatkowo wspomniał, że Teatr Miejski nie był tak wielki jak się mówi oraz, że zieleni było więcej jak stał tutaj teatr niż obecnie.

Najbardziej osobliwymi propozycjami były budowa monumentu upamiętniającego wizytę Jana Pawła II w Bydgoszczy, działalności Solidarności w Bydgoszczy i wstąpienia Polski do Unii Europejskiej przy ulicy Karmelickiej, monument z trzema przenikającymi się łukami i wielkim orłem na szczycie przy ulicy Karmelickiej i brama na kształt tej w herbie miasta przy ulicy Mostowej (zdjęcia w galerii poniżej). Przedstawił je były poseł, senator i działacz Solidarności Jan Rulewski.

Generalnie przeważały głosy o zwiększeniu powierzchni terenów zielonych. Ale były też osoby, które nie widzą żadnego sensu w utrzymaniu na placu czterech cisów stojących w centrum placu. Często mówiło się o ograniczeniu ruchu na osi wschód-zachód (ulica Focha). Były też głosy nawołujące do odbudowy budynku teatru, pomysły budowy czegoś na wzór palmiarni, centrum kongresowego, muzeum narodowego, a nawet obiektu-symbolu jakim jest Wieża Eiffla dla Paryża albo Statua Wolności dla Nowego Jorku. Dyrektor Filharmonii Pomorskiej podkreślił, że w przypadku budowy centrum kongresowego temat ograniczenia ruchu na ulicy Focha musiałby zostać porzucony, bo do takiego budynku przyjeżdża bardzo dużo samochodów, w tym pojazdy ciężarowe z wyposażeniem.

Zgodnie z zapowiedziami konkurs ma mieć charakter międzynarodowy. Jednak część uczestników debaty miało co do tego wątpliwości, bo konkurs standardowo zostanie ogłoszony w języku polskim i na stronie Biuletynu Informacji Publicznej. Może to spowodować niewielkie zainteresowanie ze strony zagranicznych pracowni architektonicznych. Im większe zainteresowanie tym większa szansa na zaproponowanie czegoś ciekawego dla tak eksponowanego miejsca. Dla przykładu kamienica przy skrzyżowaniu Mostowej i Jagiellońskiej (tzw. Savoy) powstała ponad 100 lat temu po konkursie architektonicznym, zgłoszono 123 projekty.

Dajcie znać w komentarzu jaką przyszłość widzicie dla placu Teatralnego.